Doğu çınarı - Platanus orientalis
Çınar ağacı, geniş gövdesi ve güçlü dalları ile bilinir. Ağacın gövdesi, koyu renkli, sert ve pürüzlü kabuklu bir yapıya sahiptir. Yaprakları büyük ve el şeklindedir. Çınar ağacı, yüksekliği ve genişliğiyle dikkat çekicidir ve meyveleri küçük tohumlar ve sert kabuklu kapsüllerdir. Türkiye’de de özellikle Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde yaygın olarak görülür büyük şehirlerde de sıklıkla rastlanır ve şehirlerin sembolik ağacı olarak kabul edilir. Çınar ağacı, yollar ve parklar için ideal bir seçimdir ve güçlü, ihtişamlı görünümüyle park ve bahçelerde iyi bir kitle, gölge ve yol ağacı olarak kullanılabilir.
Yetiştirme Ortamı
- Çınar ağacı, genellikle ılıman iklim bölgelerinde yetişir ve soğuğa dayanıklıdır. Dünyanın birçok yerinde doğal olarak bulunabilir.
- Yüksek nemli bölgelerde de yetişebilen çınar ağacı, yazları sıcak, kışları ise soğuk geçen iklimlerde iyi gelişir. Ayrıca, nemli ve güneşli iklim koşullarından hoşlanır ve donlardan etkilenmez. Nötr veya çok alkali toprakları tercih eder.
Büyüme Etkinliği
- Çınar ağacı oldukça büyük bir ağaç türüdür ve büyüme hızı diğer ağaç türlerine göre daha yavaştır. Ortalama olarak, çınar ağacının tam büyüme süresi yaklaşık 50-60 yıldır.
- Çınar ağacı boyu 25-30 metre civarındadır ve kalın güçlü dalları yukarıya ve yanlara doğru uzanır. Dallar, geniş ve yüksek, yuvarlak bir tepe çatısı oluşturur.
- Tek başına bulunduğu yerlerde tepe çatısının genişliği 20-25 metre olabilir ve gövde çapı da 5 metreden fazladır.
- Çınar ağacı kabuğu, gri ve yeşilimsi beyaz renkleri arasında değişen kalın ve sağlam bir gövdeye sahiptir. Gövdenin dallara kadar olan kısmı genellikle kabuklu olup kabuk yavaş yavaş küçük pulcuklar halinde dökülür.
- Yazın yeşil yaprakları almaçlı dizilmiş ve 15-30 cm genişliğindedir. Yaprakları 5-7 lobludur ve lobları derin oyuntulu kenarları düz veya kaba dişlidir. Yaprakların üst yüzeyi parlak ve açık yeşildir. Mayıs ayında sarı yeşil çiçekleri top şeklinde başçıklar halinde açar.
- Meyveleri dikenli kahverengi küre şeklindedir ve 2-2.5 cm çapındadır. Bileşik meyveleri 2-6 tanesi uzun bir sap üzerinde yer alır ve kış aylarında da bitki üzerinde kalır.
- Çınar ağacı, genellikle sonbahar mevsiminde yaprak dökmeye başlar. Bu dönem genellikle Eylül ayı sonundan Ekim ayı başına kadar sürer. Ancak, bazı çınar ağaçları iklim koşullarına bağlı olarak bu dönemi farklı zamanlarda yaşayabilirler.